Czym jest autyzm ?

 

Czymś, co nie tylko trudno zdiagnozować, ale też czymś, wokół czego narosło wiele nieporozumień, mitów i niejasności. Jest to niepełnosprawność wymagająca specjalistycznych metod i form pracy, wymagająca też  specyficznego podejścia do dziecka i całej jego rodziny.

Dlaczego autyzm jest taką trudną sprawą ? Głównie dlatego, że istnieją ogromne różnice między dziećmi autystycznymi.

 Po pierwsze : dzieci te zachowują się tak różnie, że wydawać by się mogło, że jedne zachowania przeczą drugim.  Niektóre dzieci autystyczne mówią dużo, inne- w ogóle. Wiele z nich jest nieczułych na pieszczoty, inne uwielbiają być dotykane. Jedne przejawiają zachowania autostymulacyjne, u innych w ogóle tego nie zauważamy. Lista gestów i zachowań które ujawniają się u jednych, a nie są obecne u innych jest bardzo duża : chodzenie na palcach, poruszanie rękoma , uporczywe wpatrywanie się we własne dłonie, obracanie kulkami, echolalie.

Po drugie: dzieci te różnią się  poziomem rozwoju umysłowego oraz posiadanymi zdolnościami.  Tylko u około  20 % z nich nie stwierdza się upośledzenia umysłowego. Poziom inteligencji u pozostałych jest bardzo różny – od niższego niż przeciętny dla wieku dziecka po głębokie upośledzenie. Wiele z nich jest uzdolnionych w szczególny sposób. Jedne przepięknie rysują, inne potrafią w szybkim tempie liczyć w pamięci, jeszcze inne doskonale zapamiętują drogę, którą przejechały samochodem tylko raz w życiu.

 Po trzecie : każde dziecko autystyczne ma swój własny temperament i własną osobowość, bywa marudne, drażliwe, łagodne, niedbałe itp.

 

To, co łączy wszystkich autystyków, to trzy charakterystyczne  cechy

 (  przejawiane w  różny sposób i w różnym natężeniu) :

·      niezwyczajny rozwój mowy,

·      zaburzony rozwój społeczny

·       skłonność do stereotypii i niechęć do zmian.

 Niezwyczajny rozwój mowy  to albo jej zupełny brak ( dziecko wydaje tylko nieartykułowane dźwięki), albo  mowa jest dziwaczna ( sztuczna, bezosobowa, przesadnie uroczysta, skomplikowana, echolaliczna itp. ). Zaburzone zachowania społeczne to cecha najbardziej rzucająca się w oczy. Stąd też pochodzi  nazwa  tego zaburzenia – autyzm

 ( z greckiego „ autos”- sam, co oznacza „ być zamkniętym w sobie, „ nie uczestniczyć w…”, „posiadać zaburzone kontakty”). Dziecko autystyczne ma ciągłe pragnienie stałości i stabilizacji, każda zmiana może powodować u niego silne lęki. Dlatego dzieci autystyczne tak dramatycznie protestują, kiedy się „ wchodzi „ w ich świat burząc zastany – ich własny porządek, kiedy chce się ich czegoś nowego nauczyć.

            Z autyzmu się nie wyrasta i nie można go wyleczyć. Ale dziecko autystyczne można nauczyć samodzielności, życia w świecie rówieśników, zminimalizować jego inność i wyobcowanie, a rodzinie dziecka autystycznego można pomóc przejść przez najtrudniejsze momenty , regresy, chwile zwątpienia i niepewność co przyniesie  jutro. Wymaga to kompetencji terapeutów, wielkiej cierpliwości, ale przede wszystkim wielkiego serca  wszystkich tych osób, które miały kiedykolwiek albo będą miały możliwość zetknięcia się z  tym problemem.

 

Opracowanie : Małgorzata Nierzwicka- psycholog, analityk zachowania